Υπάρχει ένα παλιό ρητό που λέει:
«Για να είσαι αποτελεσματικός γονιός πρέπει πρώτα να δώσεις στο παιδί σου ρίζες για να μπορέσει να αναπτυχθεί και μετά φτερά για να πετάξει».
Οι γονείς, παρόλο που δεν έχουν κακή πρόθεση, μπορεί να μην αναγνωρίσουν τα ισχνά συμπτώματα της μειωμένης αυτοεκτίμησης. Η ανάγκη ενός παιδιού να αποκρύψει τα αισθήματά του μπορεί να αντανακλά την επιθυμία του να κερδίσει ή να διατηρήσει την αποδοχή των γονιών του. Οι γονείς μπορεί ακόμη να γλιστρήσουν σε μια κατάσταση άρνησης ότι το παιδί τους βιώνει εσωτερική σύγχυση και αισθήματα ακαταλληλότητας. Μπορεί να αντιδρούν έτσι γιατί ίσως υποψιάζονται ότι είναι υπεύθυνοι κατά κάποιο τρόπο για τη δυσαρμονία του παιδιού τους και αισθάνονται ενοχές. Άλλοι μπορεί να αισθάνονται απειλούμενοι από οποιαδήποτε περίσταση προκαλεί αυτοκριτική και αυτοαντιμετώπιση.
Η αλήθεια πάντως είναι ότι γονείς που φτιάχνουν ένα οικογενειακό περιβάλλον που στηρίζει το παιδί συναισθηματικά, μπορούν να ελαττώσουν σε μεγάλο βαθμό την πιθανότητα καταστροφής της αυτοαντίληψης του παιδιού τους.
Ο θετικός λόγος και η αίσθηση της ασφάλειας είναι δύο από τους βασικότερους παράγοντες που βοηθούν την καλλιέργεια της αυτοεκτίμησης. Η χρήση βίας, ταπείνωσης ή γελοιοποίησης, η τιμωρία αντί της επιβράβευσης της θετικής συμπεριφοράς του παιδιού φιμώνουν τη φωνή του και διαστρεβλώνουν την αυτοεικόνα του. Σε ένα σπίτι όπου επικρατούν το άγχος και το χάος ο κάθε αναπτυσσόμενος άνθρωπος θα βρει εμπόδια στο μονοπάτι της φυσιολογικής του εξέλιξης.
Τα παιδιά που μεγαλώνουν χωρίς πολλά αγγίγματα κουβαλούν μέσα τους έναν βαθύ πόνο. Υποβόσκει η ερώτηση: «Γιατί δε με αγάπησαν αρκετά, ώστε να θέλουν να με αγκαλιάσουν;» «Και αν οι ίδιοι μου οι γονείς δε θέλησαν να με αγκαλιάσουν, τότε γιατί κάποιος άλλος να θελήσει να το κάνει;»
Ένα παιδί που του φέρονται με αγάπη τείνει να βιώνει τον εαυτό του ως αξιαγάπητο. Η αγάπη μεταβιβάζεται με πράξεις φροντίδας και τη χαρά που δείχνουμε για το γεγονός της ύπαρξης του παιδιού μας. Ένας αποτελεσματικός γονιός μπορεί να δείξει το θυμό του χωρίς να αποσύρει την αγάπη του. Μπορεί να διδάξει, χωρίς να καταφεύγει στην απόρριψη. Η αγάπη δε βιώνεται ως πραγματική όταν το παιδί λαμβάνει μηνύματα του τύπου «Δεν είσαι αρκετός».
Αν σε ένα παιδί έχει επανειλημμένα ειπωθεί ότι δεν πρέπει να νιώθει έτσι όπως νιώθει (φόβο, θυμό, χαρά, συγκίνηση, κλπ) τότε το παιδί ενθαρρύνεται να αρνηθεί συναισθήματα για να ευχαριστήσει τους γονείς του. Δε βοηθούμε την εξέλιξη ενός παιδιού με το να κάνουμε αποκήρυξη εαυτού την τιμή της αγάπης μας.
Ο σεβασμός μεταβιβάζεται όταν απευθυνόμαστε σε ένα παιδί με την ευγένεια που απευθυνόμαστε σε έναν ενήλικα. «Προσέξτε τι λέτε στο παιδί σας. Μπορεί να συμφωνήσει μαζί σας». Προτού αποκαλέσετε ένα παιδί «βλάκα», αναλογιστείτε την ερώτηση: «Έτσι θέλω να βιώσει το παιδί μου τον εαυτό του;»
Ένα παιδί έχει μια φυσική επιθυμία να νιώθει ότι το βλέπουν, το ακούν, το καταλαβαίνουν και ανταποκρίνονται σε αυτό κατάλληλα. Αν δείξω τη χαρά μου και δείξεις ότι καταλαβαίνεις τη θέση μου, τότε νιώθω ορατός. Αν δείξω τη χαρά μου κι εσύ μου λες να μη γίνομαι ανόητος, τότε νιώθω αόρατος.
Αν στόχος ενός γονιού είναι να υποστηρίξει την ανεξαρτησία του παιδιού του, πρέπει να του προσφέρει επιλογές ανάλογες με το αναπτυξιακό του επίπεδο. Μια μητέρα μπορεί να μην το θεωρεί σωστό να ρωτήσει την πεντάχρονη κόρη της αν θέλει να φορέσει πουλόβερ, μπορεί όμως να της προσφέρει την επιλογή ανάμεσα σε δύο πουλόβερ.