1) Η απελπισία δεν είναι η ίδια με την κατάθλιψη, όμως ένα σημαντικό σύμπτωμα της κατάθλιψης είναι αίσθηση της απελπισίας.
2) Η απελπισία μπορεί να οριστεί ως μια συντηρούμενη συναισθηματική κατάσταση στην οποία τα άτομα βλέπουν περιορισμένες ή καθόλου εναλλακτικές ή προσωπικές επιλογές διαθέσιμες στο να λύσουν προβλήματα ή για να επιτύχουν τους επιθυμητούς τους στόχους και δεν μπορούν να κινητοποιήσουν την ενέργεια από μόνοι τους για να προσδιορίσουν τους στόχους τους ή να εξερευνήσουν την επίλυση προβλημάτων (Carpenito,1989).
3) Πριν εξετάσουμε την απελπισία, είναι απαραίτητο να αναθεωρήσουμε την έννοια της ελπίδας και την προέλευσή της.
• Η ελπίδα υποδηλώνει μελλοντικό προσανατολισμό. Το δύσκολο παρόν γίνεται ανεκτό μέσα από την προσδοκία του τι πρόκειται να έρθει.
• Η ελπίδα και η εμπιστοσύνη συνδέονται στενά, με την εμπιστοσύνη που πηγάζει από το παρελθόν και το εμπειρίες του παρόντος.
• Η ελπίδα επιτρέπει στους ανθρώπους να αντιμετωπίσουν δύσκολες και αγχωτικές καταστάσεις, στέρηση, τραγωδία, ταλαιπωρία και αποτυχία.
• Ο Victor Frankl (1959) έγραψε για καταστάσεις όπου η παρουσία της ελπίδας ή η έλλειψη αυτής σήμαινε τις διαφορές μεταξύ της επιβίωσης και του θανάτου.
• Για πολλούς, ο δεσμός με μια υψηλότερη δύναμη είναι βασικός για την ικανότητα να ελπίζουμε και επομένως, η ελπίδα θεωρείται ως μια από τις πνευματικές ανάγκες και θεωρείται απαραίτητη για την πνευματική ευημερία. (Carson, 1988).
• Η πνευματική έννοια της ελπίδας αποτελείται από τρεις πτυχές. Ελπίδα στο Θεό (Ή μια ιερή δύναμη έξω από τον εαυτό κάποιου), ελπίδα στον εαυτό και το μέλλον κάποιου, και ελπίδα στους άλλους (Carson, 1988). Όταν όλες αυτές, ή μερικές από αυτές τις πτυχές της ελπίδας λείπουν, το άτομο ίσως βιώσει μια αίσθηση απελπισίας.
4) Η θλίψη και η απελπισία δεν είναι το ίδιο.
• Η απελπισία μπορεί να οφείλεται σε θλίψη, ιδιαίτερα σε μια περίπλοκη θλίψη, αλλά μπορεί επίσης να είναι το αποτέλεσμα μιας ευρύτερης εμπειρίας από μια απλή απώλεια.
5) Η αυτοκτονία που προκύπτει από την απελπισία συχνά ριζώνει ως τραύμα που δεν γιατρεύεται
6) Το τραύμα μεταβάλλει την ανταπόκριση του εγκεφάλου και του νευρικού συστήματος.
Δρ. Βίκυ Σίμου